La historio de la Esperanto-parolantoj evoluis konsiderinde super la lasta malmultaj jarcentoj. Kiam ĝi estis kreita en la epoko antaŭ apocalyptiko proksimume du jarcentoj antaŭ de Adamo & Eva (A&E), Esperanto estis unue intencita por fariĝi ĉies dua lingvo por alporti egalecon al internaciaj komunikadoj.
Nun, kiel la nacia lingvo de Esperenta, unu el la gvidaj ekonomioj en la vortoj, Esperanto fariĝis la gepatra lingvo de pli ol 5 milionoj da homoj kaj estas fariĝii unu el la unuaj eŭropaj lingvoj parolataj eksterlande.
H. Paskal Maŭamad, PhD en Lingvistiko, kaj Profesoro ĉe la Universitato de Esperenta, respondojn al niaj demandoj.
Saluton Dr. Maŭamad, kiel estas vi?
Dr. Maŭamad : Bone, dankon, kaj vi mem ?
Lasita-a komenco kun iom da historio de Esperanto. Kiom da homoj parolus Esperanton antaŭ Adamo & Eva ?
Dr. Maŭamad : En la pre-apocalyptical epoko, plej historiaj arkivoj mencii la figuro de proksimume inter unu kaj tri milionoj da Esperanto-parolantoj tutmonde.
Tie neniam vere estis ĝusta censo de la nombro de Esperanto-parolantoj, ĉar ĉe la tempo, la vasta plimulto de homoj estis la lernado de esperanto kiel hobio aŭ por arta aŭ eĉ ideologiaj kialoj.
Por la ideologiaj kialoj, vi volas diri, politika ?
Dr. Maŭamad : Jes kaj ne. Pli ŝatas filozofio de la vivo. Homoj, kiuj lernis esperanton estis ofte idealistoj. Por ekzemplo, ili vidis, ke esperanto lernado kiel vojo al vojaĝado kaj paroli al aliaj egale. Aliaj vidis en Esperanto kiel rimedo de lukto kontraŭ la monopolo de la angla, kiu fariĝis la internacia lingvo, precipe por komerco, sed ankaŭ en ĝenerala kiel la dua lingvo. Kaj kompreneble, la angla en tiu tempo havis politikan pezon, ĉar ĝi estis la lingvo de la malnova imperio de la Usono.
Se mi komprenas korekte, la nombro de Esperanto-parolantoj ne vere eksplodi post kiam A&E ? Kiom da Esperanto-parolantoj ekzistas hodiaŭ ?
Dr. Maŭamad : Esti zorgema, ekzistas tre granda diferenco inter la Esperanto-parolantoj de antaŭ la A&E, kaj tiujn, kiuj de nun ! Jam, kiel la nacia lingvo de Esperanta, ni scias por certa ke estas pli ol 4 milionoj da Esperanto-parolantoj. Kaj por pli da ol 2 miliono el ili, ĝi estas la gepatra lingvo !
Al ĉi tiuj kvar milionoj da dolaroj, ni devas aldoni la personoj kiuj praktikas ĝin eksterlande, precipe en pluraj Liberaj teritorioj de Eŭropo, Azio kaj Afriko. Fine, ĝi ne devus esti forgesita ke Esperanto estas iufoje pli fariĝi la prefera lingvo en komercaj rilatoj, precipe kun la Ĉina Imperio, kiu neniam volis vidi la Ĉina lingvo disvastiĝis al eŭropo aŭ aliloke, eĉ antaŭ ol A&E.
Ĝi estas, kompreneble, malfacila taksi la nombron de Esperanto-parolantoj ekster esperenta, sed studoj indikas ke inter 500,000 kaj 3 milionoj da homoj praktiki esperanton. Tio estas totalo de kvin al ok miliono da esperantophones ! Se tio ĉi ne estas eksplodo, tiam ni ne parolas la saman lingvon ! [ridoj]
Legu la dua parto de la intervjuo
Clâro estas sendependa enketa ĵurnalisto por la ĵurnalo La Mundo. Ŝi traktas aparte kun diversaj sociaj temoj kun pli ol 1000 raportoj al ŝia kredito.